Günümüz modern excel’inin babası olan Dan Bricklin VisiCalc’ı kodladığında muhtemelen dijital dünyada bu kadar önemli bir yere sahip olacak bir bileşen yarattığının farkında bile değildi.Günümüzde bir milyardan fazla kullanıcısı olan excel birçoğumuzun hayatında o kadar önemli ki gün içerisinde birkaç kez kullandığımız mutlaka oluyordur.
İlk Excel 1978’de VisiCalc olarak karşımıza çıkıyor.1978 yılında Harvard Business School öğrencisi olan Dan Bricklin , vaka çalışması için bir analiz görevi yapmak zorunda kaldı. Bunu yapmak için iki alternatifi vardı;
-Elle yapmak zorunda kalacaktı.
-Basit ve beceriksiz bir bilgisayar programı kullanacaktı.
Daha iyi bir alternatifi olmadığını düşündü ve 1978 sonbaharında İlk çalışmayı programladı. VisiCalc adını verdiği konseptinin prototipini hazırladı. VisiCalc‘in ilk sürümü 4 sütun ve 20 satırlık bir matris hâlindeydi.Günümüz elektronik tablolarına yakın değildi ama yine de VisiCalc o an için anlık bir başarıydı.
Bu ilk elektronik tablo programıydı ve başlangıçta Apple II için yayınlandı.Temel aritmetik işlemler, anında yeniden hesaplama ve Kaydırma çubukları gibi yetenekleri vardı.Apple II ‘nin en popüler uygulamalarından oldu.Apple için 700.000 kopya ,300.000 adet ise IBM PC için derlenen sürümü olmak üzere toplam 1.000.000 kopya sattı.
Exceli kimileri mucize olarak tarif ederken , kimilerine göre ise tam bir baş belası.Peki bu iki ana fikirin sebebi ne bunu biraz irdeleyelim.
Peki Excel gerçekten sorunlu bir program mı?
Hayır,excel sorunlu bir program değil bilakis yegane bir tool.Excelin bir kabahati yok,Problem excel’i takım çantamızdaki bir finansal araç değil de bir Database veya bir ticari program (ERP-MRP) gibi kullanmaya çalıştığımız zaman başlıyor.
· Excel’de hata yapmak çok olası
PWC ve KPMG'nin yaptığı araştırmaya göre Excel sayfalarının %90'ı hatalı. Bu hatalar yüzünden yanlış kararlar alınabilir bu durum şirkete zarar verebildiği gibi işten çıkarmalara da sebep olabilir. Finansal modellemede bir dünya standardı olmamasından ötürü şirketler aynı programda yapılan hatalardan ötürü milyarlarca lira kaybetmişlerdir. Örneğin, Excel’de toplama ya da çıkarmada yapılan basit bir hata dünyaca ünlü Fidelity fonuna yaklaşık 2,45 milyar dolar kaybettirmiştir. 2012'de ünlü İngiliz demiryolu şirketinin satışıyla ilgili İngiliz hükümetinin değerlemede yaptığı hatadan dolayı devlet 76 milyon dolar kaybetmiştir.
· Verileri güncellemenin zor oluşu
Eş zamanlı güncellemelerin olmayışı raporların eski kalmasına bu da karar vericilerin eksik bilgiler üzerinden karar almalarına neden olur. Bu da hataya yol açar. Raporda güncellenmeyen bir sayfa yüzünden özet sayfanız size net karı yanlış gösterebilir.
· Kompleks yapıya sahip olması,kullanıcı dostu olmaması
Her ne kadar temel raporlar kolay olsa da çok sayfalı ve birbirine köprülü raporlar yapmak tecrübe gerektiriyor. Her insanın bir öğrenme eğrisi olduğunu da düşünecek olursak, Excel’de usta olmak için zaman, yetenek ve eğitim gerekiyor. Çok büyük verilerle çalışırken Excel kitapçıklarının boyutlarının büyük olması, bozulan sheetler filan derken excel kullanmak gerçekten uzmanlık istiyor.
· Formül Hataları,makro sorunları.
Birçok kodlanan ticari yazılım veya o işe özgü finansal programlar,Scrum proje yönetimiyle üretilir.Analizler,karmaşık test süreçleriyle ,mainnet’te program release olana kadar farklı bakış açılarıyla test edilir.Zira yazılımcı körlüğü diye bir durum gerçekten vardır.Sizin hem analist hem developer hem de tester olduğunuz bir excel sheetinde formül hatası ,gizli kalmış bir hücredeki veri ,bozulmuş ama farkında olmadığınız bir hücre mutlaka vardır.
· Verimsizlik
Bir kişinin Exceldeki tüm sayfaları hazırlayıp bir hayli zaman harcaması gerekiyor. Bu da birden fazla yerde verinin elle girilmesi demek oluyor. Bu verilerin güncellenmesi gerektiğini de düşünecek olursak zaman konusunda ciddi bir kayıptan yani verimsizlikten bahsedebiliriz.
· Birlikte aynı veride paylaşımlı çalışma metodlarına uygun olmaması
Excelde kullanıcıların aynı veri üzerinde çalışmaları çok zordur.Bu durum kendi içerisinde birçok katmerli sorun barındırır. Implementasyon yaptığımız bir çok ERP projesinde mutlaka analizlere almadığımız sonradan ortaya çıkan "Ya ben bilgisayarımda excelde şunu da tutuyordum" diyen birileri mutlaka olmuştur.
Faydalandığım Kaynaklar :
Comments